به نقل از «ایمنا»

همه آنچه که باید درباره «بیش فعالی کودکان» بدانید

تاریخ انتشار: ۷ دی ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۰۴۶۷۸۵۸

از میان اختلالات رایج در سنین نوجوانی، بیش فعالی یکی از مشکلات قابل توجه و دردسرساز است که نه تنها عملکرد تحصیلی و ارتباطی نوجوان بلکه خانواده‌های این کودکان را هم با بحران‌های زیادی مواجه می‌کند.

به گزارش خبرنگار ایمنا، کودکان به طور طبیعی تا قبل از شش سالگی رفتارهای پرتنش و پرهیجان از خود بروز می‌دهند، اما بیش‌فعالی در بین برخی از کودکان واقعیتی فطری و ذاتی است، باید والدین به جای سرزنش خود یا کودک به طور اصولی و آگاهانه با آن مقابله کنند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اگر برای بیش فعالی کودکان راه‌های درمانی مناسب به موقع استفاده نشود ممکن است این اختلال تا نوجوانی و حتی میانسالی ادامه پیدا کند.

نوجوان بیش فعال احساس می‌کند متفاوت است و سلیقه‌ها، ارزش‌ها و خواسته‌های متفاوت دارد. بیشتر پزشکان و روانشناسان که بیماران مبتلا به بیش فعالی را درمان می‌کنند، در می‌یابند درمان افرادی که دوره درمان را از کودکی آغاز کرده و آن را ادامه داده به مراتب آسان‌تر از درمان فردی است که قبل از این هرگز کار درمانی نداشته است. در بررسی بیشتر این اختلال، علل و علائم بیش فعالی و چگونگی مداخلات درمانی برای کودکان بیش فعال با محسن لعلی، روانشناس و عضو شورای نظام روانشناسی استان اصفهان گفت‌وگویی داشتیم که در ادامه می‌خوانید.

اختلال بیش فعالی چیست و تا چه حد در بین کودکان شیوع دارد؟

بیش فعالی بیشتر در دوران کودکی و دبستان است، از شش تا ۱۲ سالگی دوره سنی است که بیش فعالی کودکان بیشتر تشخیص داده می‌شود. اما برخی از خانواده‌ها هر شیطنت کودک را نشانه بیش فعالی می‌دانند در حالی که گاهی اوقات پر و جنب وجوشی نشانه سلامت کودک است. در حقیقت بسیاری از مشکلات کودکان در ظاهر با هم یکسان است ولی ریشه هر رفتار در هر کودکی متفاوت است. شیوع بیش فعالی در بین نوجوانان ۸/۲ درصد و در بین کودکان ۸ تا ۱۰ درصد است و در پسرها دو برابر دخترها گزارش می‌شود. بیش فعالی در نوجوانان و بزرگسالان یک اختلال عصبی و رشدی است و بیشتر به این دلیل است که عملکرد مغزی این گروه از فرزندان نسبت به بقیه عملکردهای آنها به درستی کار نمی‌کند. دقت، توجه و خودکنترلی ندارند و در صورت عدم درمان به موقع وارد مرحله بزرگسالی می‌شوند.

علائم بیش فعالی در بین نوجوانان چیست؟

بیش فعالی به سه دسته بیش فعال نوع نقص توجه، بیش فعال نوع پرتحرک و بیش فعال ترکیبی تقسیم می‌شود. بیش فعال نوع نقص توجه بیش فعالی است که بیشتر مشکلات مربوط به دقت، توجه، تمرکز و مسائلی از این قبیل دارد که این نوع از بیش فعالی را مردم چندان تشخیص نمی‌دهند. اما بیش فعالی نوع دوم پرتحرکی و پر جنب‌وجوشی است که کودک آرام و قراری ندارد و مرتب تحرک دارد. علائم بیش فعالی در نوجوانان هم علائم بی‌توجهی است که دقت، تمرکز و توجه آنها پایین است. نوجوانانی که نمی‌توانند به درستی گوش دهند و وقتی که با آنها صحبت می‌کنند والدین این گلایه را دارند که اصلاً به حرف آنها گوش نمی‌دهند و معمولاً حواس پرت هستند. یعنی نوجوان زیاد به جزئیات توجه نمی‌کند، فراموش‌کاری، گم کردن وسایل و بی دقتی به مدیریت زمان دارد. اما نوع پرتحرکی بیش فعالی نوجوان ناتوانی در آرام نشستن، دائم حرف زدن، صبر و حوصله نداشتن و تکانشی رفتار کردن است.

کدام علائم بین گروه نوجوانان بیشتر مشاهده می‌شود؟

علائم پرتحرکی و نقص توجه بیشتر در نوجوانان وجود دارد که این علائم مربوط به نوع ترکیبی است. وقتی که فرزند از سنینی کودکی بالاتر رفته و به مرحله نوجوانی می‌رسد بیشتر نقص توجه را دارد و نوجوان معمولاً در تمرکز و توجه دچار مشکل است. بی‌نظمی، بهم ریختگی و شلختگی از ویژگی‌ها و خصوصیت‌های دوران نوجوانی است و در بین نوجوانان بیش فعال این صفت افزایش بیشتری دارد. همچنین این گروه از نوجوانان در روابط بین فردی خود مشکل دارند، معمولاً کارهای تکانشی انجام می‌دهند، نسنجیده حرف می‌زنند و عجولانه تصمیم می‌گیرند. اگر شش مورد این علائم به مدت شش ماه در نوجوان وجود داشته باشد می‌توانیم او را بیش فعال بدانیم.

مهم‌ترین اقدام والدین برای این نوع فرزندان چیست؟

سنین ۱۱ تا ۲۱ سالگی را رده سنی نوجوانی می‌دانیم و در بین پسران معمولاً دو تا سه برابر بیشتر از دختران بیش فعالی داریم. مهم‌ترین قدم والدین برای چنین فرزندانی قبول مشکل است و اینکه باید فرزندشان توسط یک متخصص مورد ارزیابی قرار بگیرد تا با توجه به شواهد و بررسی‌ها مشخص شود که فرزند آنها بیش فعال هست یا اختلال دیگری دارد و در صورت بیش فعالی درمان‌های خاص او شروع شود. در بخش تشخیص باید بدانیم که تشخیص‌های افتراقی بسیار مهم است. ممکن است نوجوان اختلال رفتاری یا مشکلات لجبازی داشته باشد. اگر علائمی مانند بی‌دقتی، عدم تمرکز، تکانشی رفتار کردن، لجبازی کردن مشکلات حرکتی، یکجا نشستن و بی‌نظمی داشتن داشته باشد این علائم نشان دهنده بیش فعالی است.

دلایل تأثیرگذار در بروز بیش فعالی فرزندان چیست؟

از دلایل بیش فعالی ارث، آلودگی هوا، نارس و زودرس بودن نوزاد در بروز بیماری مؤثر است اما نکته‌ای که در دنیا بر روی آن تاکید می‌شود اینکه می‌گویند این گروه از کودکان کارکرد مغزشان مانند کودکان دیگر نیست. مصرف بیش از حد تعدادی از خوراکی‌ها مانند شیرینی‌ها، مواد کافئین دار، کاکائو در بیش فعالی فرزندان مؤثر است. اما نکته اصلی اینها گاهی اوقات جنب و جوش زیاد از حد فرزند نیست و نباید والدین این موضوع را مرتب به او گوشزد کنند. باید والدین آگاه باشند چنانچه فرزند بیش فعال آنها مانند ربات مرتب در حال تحرک بوده و جنب و جوش بسیاری دارد و به حرف آنها گوش نمی‌دهد به دلیل عملکرد مغز اوست.

کدام اختلالات همراه با بیش فعالی بروز می‌کند؟

ممکن است اختلالاتی مانند افسردگی با بیش فعالی همراه باشد و تشخیص این موارد بر عهده متخصصان این حوزه است. گاهی اوقات در بین کودکان دو یا سه ساله برخی مبتلا به اوتیسم هستند. گاهی اوقات کودکان لجباز هستند اما بیش فعال نیستند. در نوجوانی هم اختلال بیش فعالی با اختلالات اضطراب، افسردگی و مشکلات بین فردی همراه می‌شود. اختلال بیش فعالی نوجوان ممکن است با بیماری‌های دیگری همراه باشد که برای جداسازی این موارد نیاز به تشخیص افراد متخصص و با تجربه این حوزه است.

اگر خانواده‌ای در مراجعه به روانشناس برای درمان نوجوان بیش فعال نتیجه نگرفت چه کند؟

عقل سالم به انسان می‌گوید که در مراجعه به روانشناس برای درمان اختلال باید نتیجه گرفت و چنانچه با دو یا سه بار مراجعه این اتفاق نیفتد چند علت دارد. یکی اینکه یا روانشناس و مشاور علم کافی ندارد یا فرد بیمار به درستی از توصیه‌های مشاور تبعیت نمی‌کند و تنها حضور فیزیکی و مراجعه به مطب روانپزشک را کافی می‌داند. در صورتی که بحث اصلی این است که در مشاوره، خانواده همراه درمانگر باشند و توجه به این نکته مهم را در اولویت قرار دهند. به خانواده‌ها توصیه می‌کنیم پیش هر روانشناسی که می‌روند درمان باید دارای پروتکل، شیوه علمی و مبتنی بر اصول باشد و تنها نصیحت کردن درمان مشاوره‌ای نیست.

والدین برای تعامل بیشتر با نوجوان بیش فعال چه مواردی را مورد توجه قرار دهند؟

هیچ اختلالی را نمی‌توان گفت درمان قطعی دارد، در مورد اختلالات روانی بیشتر بحث روی مدیریت است و بهترین درمان بیش فعالی در دوران کودکی است و اگر این گونه اختلالات زود تشخیص داده شوند درمان هم بهتر صورت می‌گیرد. درمان نوجوان و آموزش‌های روانی والدین نیز مهم است که در جلسه‌های روانشناسی به والدین این آموزش‌ها ارائه می‌شود. برای نوجوان برنامه‌ریزی روزانه در طول هفته و به طور کلی مدیریت زمان لازم است، می‌توانند از درمان‌های مکمل مانند دارو هم کمک بگیرند. همچنین باید والدین توجه کنند نوجوان بیش فعال را به اصول رفتاری مانند نظم که قبلاً عادت نداشته عادت دهند. باید والدین با تعامل رفتار منظم بودن را به نوجوان بیاموزند و این به صورت یک الگوی عادتی نهادینه شود، باید راهبردها را به نوجوان بیش فعال بیاموزند تا دقت و تمرکز او را بالا ببرند.

اگر اختلال بیش فعالی به موقع درمان نشود چه عواقبی به دنبال دارد؟

بیش فعالی نوجوانی یک اختلال تحولی بوده که از کودکی شروع شده و در مراحل رشد خود را نشان می‌دهد، نکته دیگر اینکه بیش فعال‌ها نیاز به خانواده درمانی برای کنترل این اختلال دارند و باید برای تکمیل درمان از شیوه‌های درمانی دیگر هم استفاده کنیم. اگر این علائم درست تشخیص داده نشده و به موقع درمان نشود می‌تواند بر روی عملکرد تحصیلی، روابط بین فردی و خانوادگی او تأثیرگذار باشد، مهم‌ترین تأثیری که تأخیر در درمان دارد افت عملکرد تحصیلی است، یعنی از پیشرفت تحصیلی کودک و نوجوان جلوگیری می‌کند. دومین مورد هم مشکلات بین فردی است که یکی از نشانه‌های بیش فعالی تکانشی حرف زدن است که این موضوع باعث از بین رفتن روابط بین فردی می‌شود. گاهی اوقات نوجوان بیش فعال رشته‌های تحصیلی یا بعدها شغل خود را مرتب تغییر می‌دهد که این مورد هم ممکن است مشکلات خانوادگی خاصی ایجاد کند.

مداخلات درمانی برای نوجوانان بیش فعال چگونه است؟

مهمترین بخش درمان در کودک و نوجوان بیش فعال دارو درمانی با داروهای محرک است. یکی از شایع‌ترین داروهایی که روانپزشکان استفاده می‌کنند داروهایی مانند ریتالین، اتوموکستین است و تجویز یا عدم تجویز آن به عهده متخصص مغز و اعصاب است. اما درمان روانشناختی که طولانی مدت بوده و احتیاج به صبر و حوصله دارد در حیطه کار روانشناسان است که مردم با مراجعه به روانشناس باید این درمان‌ها را پذیرا باشند. بهتر است خانواده‌ها به روانشناسان و مشاورانی مراجعه کنند که پروانه کار از سازمان نظام روانشناسی ایران و بهزیستی دارند.

برای یک فرد بیش فعال مداخلات چند وجهی است و معمولاً با دارو، مداخلات فردی و مداخلات خانوادگی همراه است. برای درمان نوجوان ۱۸ یا ۱۹ ساله سهم عمده مداخلات بیشتر فردی با روش‌های مبنی بر درمان‌های شناختی و رفتاری است تا بتوان به او بخشی از تکنیک‌ها، مهارت‌های زندگی و اجتماعی را آموزش داد. برخی تمرین‌ها و آموزش‌ها را روانشناسان به نوجوان می‌آموزند تا دقت و تمرکز آنها افزایش پیدا کند.

نکته بعدی آموزش مهارت‌های مؤثر در مطالعه است تا پیشرفت تحصیلی آنها متوقف نشود، روانشناسان تکنیک‌ها و راهبردهای مطالعه را برای بالا بردن عملکرد تحصیلی نوجوان به او یاد می‌دهند. اما آنچه دیده می‌شود این است که مردم به دنبال درمان آنی و مصرف دارو هستند، اثرات دارو کوتاه مدت است و باید پدر و مادر با فرزندان بیش فعال همراهی کنند و به او در روند درمان کمک کنند. ابزار و وسایل کمک آموزشی فرزندان بیش فعال و مبتلا به اختلال یادگیری متفاوت است به دلیل اینکه نباید ابزار و وسیله‌ای باشد که حواس پرتی نوجوان را بیشتر کند.

کد خبر 463803

منبع: ایمنا

کلیدواژه: بیش فعالی نوجوان مشاوره درمان اختلالات شخصیتی رفتار والدين علائم بیماری سازمان نظام روانشناسی پزشك مهارت آموزی لجبازی اضطراب افسردگی مغز کودکان خانواده فرزندان آموزش کودکان تشخیص شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق اختلال بیش فعالی عملکرد تحصیلی بیش فعالی باید والدین خانواده ها گاهی اوقات درمان ها علائم بی بین فردی نقص توجه

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۴۶۷۸۵۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

اجرای درمان رایگان کودکان در بیمارستان‌های علوم پزشکی تهران

رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران با اشاره به اجرای برنامه درمان رایگان کودکان زیر هفت سال در تمام بیمارستان‌های تابعه ابن دانشگاه گفت: درمان رایگان کودکان یک سرمایه گذاری بسیار مفید روی سلامتی آن‌ها در بزرگسالی است. - اخبار اجتماعی -

 دکتر حسین قناعتی در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم از آغاز اجرای طرح درمان رایگان کودکان زیر هفت سال در بیمارستان‌های تابعه دانشگاه علوم پزشکی تهران خبر داد و اظهار کرد: درمان رایگان کودکان زیر هفت سال در بیمارستان‌های تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی تهران به طور کامل در حال اجراست.

وی افزود: تا هفته‌های گذشته برخی از بیمارستان‌ها در استنباط و اجرای آیین‌نامه این برنامه دچار مشکلات کوچکی بودند و در مواردی، پس از ابلاغ این آیین‌نامه، نسبت به اخذ مبالغی بر اساس قوانین قبلی از خانواده‌های کودکان زیر هفت سال اقدام کرده بودند که در همه این موارد، بازرسان معاونت درمان تذکر دادند و مشکلات اجرایی این آیین‌نامه مرتفع شد بنابراین الان هیچ بیمارستانی نیست که از کودکان زیر 7 سال بابت درمان و بستری مبلغی دریافت کند. 

قناعتی گفت: براساس این برنامه، سازمان‌های بیمه‌گر پایه مکلفند صددرصد تعرفه دولتی برای خدمات سرپایی و سرپایی فوریت‌های پزشکی شامل معاینه، آزمایشگاه، تصویربرداری و توان‌بخشی و همچنین خدمات بستری و بستری فوریت‌های پزشکی و جراحی‌ها را پرداخت کنند. 

وی درباره اثرات مثبت اجرای این برنامه گفت: ‌سلامت کودکان زیر هفت سال برای جامعه بسیار مهم است؛ مطالعات نشان داده هر یک دلار هزینه‌کرد برای سلامتی کودکان، معادل هفت دلار هزینه‌ای است که برای سلامتی بزرگسالان خرج می‌شود بنابراین این اقدام سرمایه‌گذاری بسیار پرفایده است.

ماجرای آغاز درمان رایگان کودکان زیر 7 سال از امروز

رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران ادامه داد: از سوی دیگر سلامتی در دوران کودکی متضمن سلامتی در دوران بزرگسالی نیز هست. به عبارت دیگر کودکی که سلامت باشد و از نظر بیماری‌ها شناسایی و درمان شود یک عمر در سلامت زندگی خواهد کرد و بنابراین هزینه‌های نظام سلامت نیز از این طریق کاهش پیدا خواهد کرد. 

قناعتی خاطرنشان کرد: همچنین اگر اصول سلامتی کودک رعایت شود کودک بهره هوشی بالاتر خواهد داشت و در عملکرد شغلی‌اش نیز موفق‌تر خواهد بود که این موضوع به رشد اقتصادی کشور نیز کمک می‌کند. افرادی که کودکی خود را به سلامت طی کرده‌اند در تحصیلات خود نیز موفق‌تر خواهند بود و به بالندگی کشور در حوزه‌های علمی، سیاسی و فرهنگی نیز کمک می‌کنند. از طرفی میزان آسیب‌های اجتماعی نیز در افرادی که کودکی خود را به سلامتی طی می‌کنند کمتر است و بنابراین جوامع را نیز با مشکلات کمتری مواجه می‌کنند. 

وی با بیان اینکه مطالعات نشان داده بروز برخی از انواع بیماری‌ها در کودکی باعث اختلال در رشد کامل مغزی کودکان خواهد شد، بیان کرد: درمان رایگان کودکان زیر هفت سال که باهدف ارتقای سلامتی کودکان در حال اجراست با افزایش کمک به رشد مغزی کودکان، باعث کاهش احتمال بزهکاری و کاهش شکل‌گیری شخصیت‌های ضداجتماعی می‌شود. 

رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران با اشاره به این که سلامت روانی و معنوی کودکان نیز بخشی از ابعاد سلامتی آنها را تشکیل می‌دهد، تأکید کرد: خانواده‌ها باید توجه داشته باشند که از بدو تولد تا هفت سالگی، شخصیت اصلی کودک شکل می‌گیرد؛ تربیت خانواده‌ها باید مبتنی بر فرهنگ ایرانی و اسلامی و فرهنگ همنوع‌دوستی، شجاعت، ایثارگری و ... باشد اما متأسفانه الان شاهد این هستیم که والدین به راحتی گوشی تلفن همراه خود را در دسترس خردسالان قرار می‌دهند که این موضوع روی رشد فرهنگی کودک اثرگذار خواهد بود. 

انتهای پیام/